“Bác sĩ ơi, tiểu đường tuýp 2 là gì?” – Bệnh đái tháo đường type 2, là vấn đề sức khỏe phổ biến nhất trên toàn cầu. Căn bệnh ảnh hưởng đến hàng triệu người và gây nhiều biến chứng nghiêm trọng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng, đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh, và cách chẩn đoán tiểu đường tuýp 2.

Tiểu đường tuýp 2: Hiểu rõ về căn bệnh đái tháo đường type 2

Bạn có biết cứ 10 người thì có 1 người mắc tiểu đường tuýp 2? Đây là căn bệnh mạn tính với tốc độ đáng báo động trên toàn cầu. Vậy bệnh đái tháo đường type 2 là gì? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Tiểu đường tuýp 2 là gì?

Tiểu đường tuýp 2 (bệnh đái tháo đường type 2), là tình trạng khi cơ thể không sử dụng insulin hiệu quả. Đây là dạng phổ biến nhất của bệnh, chiếm 90-95% trường hợp mắc bệnh tiểu đường. Bệnh gây ra những biến chứng nguy hiểm mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người bệnh.

Bệnh tiểu đường tuýp 2 thường phát triển từ từ, khiến nhiều người không nhận ra mình mắc bệnh. Ngoài ra, bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như bệnh tim và suy thận. Thêm vào đó, việc kiểm soát chế độ ăn uống và lối sống rất quan trọng để hạn chế tình trạng bệnh.

Nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường tuýp 2

Nguyên nhân chính của tiểu đường tuýp 2 là cơ thể kháng insulin, gây khó kiểm soát lượng đường máu. Khi kháng insulin, glucose không chuyển hóa thành năng lượng, dẫn đến tích tụ trong máu. Sử dụng thuốc corticosteroid hoặc mắc bệnh cao huyết áp cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Kháng insulin có thể do nhiều yếu tố: di truyền, thói quen ăn uống và lối sống không lành mạnh. Đặc biệt, béo phì và thừa cân làm gia tăng nguy cơ kháng insulin trong cơ thể. Hơn nữa, căng thẳng kéo dài và ít vận động là những yếu tố góp phần làm nặng thêm tình trạng.

Như vậy, các yếu tố có thể kể gây nên tình trạng bệnh đái tháo đường tuýp 2 cụ thể như sau:

1. Yếu tố di truyền

Nếu có người thân trong gia đình mắc đái tháo đường type 2, nguy cơ bạn mắc bệnh sẽ cao hơn. Điều này xuất phát từ việc các gen liên quan đến sản xuất và hoạt động của insulin có thể được di truyền. Bên cạnh đó, người di truyền tiểu đường thường có phát triển bệnh sớm hơn.

Ngoài yếu tố di truyền, môi trường cũng góp phần làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh. Các thói quen ăn uống và lối sống có thể ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe chung. Vì vậy; nếu gia đình bạn có người mắc tiểu đường, việc theo dõi sức khỏe định kỳ rất quan trọng.

2. Chế độ ăn uống không lành mạnh

Ăn nhiều thực phẩm giàu đường, chất béo bão hòa, ít chất xơ làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Những thực phẩm này thường làm tăng đường huyết nhanh chóng, gây quá tải cho cơ thể. Thêm vào đó, chế độ ăn thiếu chất xơ làm giảm khả năng kiểm soát đường huyết.

Việc ăn quá nhiều đồ ăn nhanh, đồ uống có ga là nguyên nhân chính gây béo phì và tiểu đường. Ngoài ra, ăn uống không lành mạnh góp phần gây rối loạn chuyển hóa lipid, làm gia tăng nguy cơ mắc tim mạch. Vì vậy, duy trì một chế độ ăn giàu rau xanh, chất xơ và protein là vô cùng cần thiết.

3. Thừa cân, béo phì

Mỡ thừa có thể làm giảm khả năng hoạt động của insulin. Điều này dẫn đến việc cơ thể không thể chuyển hóa đường hiệu quả, gây tình trạng kháng insulin. Thừa cân còn gây ra những vấn đề về tim mạch, làm tăng nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.

Ngoài ra; mỡ thừa ảnh hưởng đến hoạt động của nhiều cơ quan khác: gan và thận. Người thừa cân có xu hướng lười vận động, điều này  làm nặng thêm tình trạng kháng insulin. Do đó, kiểm soát cân nặng là yếu tố quan trọng để phòng ngừa tiểu đường tuýp 2.

4. Lối sống ít vận động

Không tập luyện thể dục là nguyên nhân gây ra tình trạng kháng insulin. Khi ít hoạt động, khả năng sử dụng glucose để tạo năng lượng bị giảm sút. Việc duy trì thói quen tập luyện đều đặn có thể giúp cải thiện chức năng insulin và tăng cường sức khỏe tim mạch.

Việc duy trì thói quen tập luyện có thể giúp cải thiện chức năng insulin và tăng cường sức khỏe. Hơn nữa, tập thể dục còn giúp giảm căng thẳng và điều hòa hormone. Vì vậy; hãy đặt mục tiêu tập luyện ít nhất 30 phút/1 ngày để phòng ngừa bệnh tiểu đường.

5. Căng thẳng kéo dài

Stress có thể ảnh hưởng đến hormone trong cơ thể, dẫn đến chuyển hóa insulin. Khi căng thẳng, cơ thể sản xuất nhiều cortisol – hormone làm tăng đường huyết và giảm hiệu quả của insulin. Căng thẳng kéo dài dẫn đến việc ăn uống không kiểm soát, gây thừa cân và béo phì.

Ngoài ra; stress giảm khả năng tập trung vào việc duy trì một lối sống lành mạnh, làm gia tăng mắc tiểu đường. Việc không quản lý tốt căng thẳng dẫn đến mất ngủ, ảnh hưởng đến quá trình phục hồi của cơ thể. Để giảm căng thẳng, bạn có thể thực hiện các bài tập thư giãn, yoga hoặc dành thời gian ngủ đủ giấc.

Triệu chứng của bệnh tiểu đường tuýp 2

Triệu chứng của bệnh tiểu đường tuýp 2 thường xuất hiện từ từ và có thể không rõ ràng. Đây là lý do vì sao nhiều người không nhận ra mình bị bệnh cho đến khi tiến hành xét nghiệm máu. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến nhất:

Khát nước và tiểu nhiều

Khi lượng đường tăng cao, cơ thể sẽ kích thích thận loại bỏ glucose qua nước tiểu, dẫn đến việc tiểu nhiều và cảm giác khát nước. Tiểu nhiều khiến cơ thể mất nước và gây ra cảm giác mệt mỏi. Ngoài ra, việc mất nước liên tục có thể dẫn đến khô da và môi.

Người bệnh thường cảm thấy miệng khô và uống nhiều nước hơn bình thường. Tuy nhiên, uống nhiều nước không giảm được tình trạng này mà còn khiến việc tiểu nhiều nặng hơn. Bên cạnh đó, việc tiểu đêm nhiều lần làm gián đoạn giấc ngủ, gây ra sự mệt mỏi vào ban ngày.

Mệt mỏi và yếu sức

Khi cơ thể không thể chuyển hóa glucose thành năng lượng, người bệnh sẽ cảm thấy mệt mỏi, yếu ớt. Lượng glucose dư thừa không được sử dụng làm năng lượng dẫn đến sự suy giảm trong hiệu suất hàng ngày. Ngoài ra; người bệnh thường cảm thấy khó tập trung, làm giảm năng suất làm việc.

Đặc biệt, cảm giác yếu sức làm cho việc tham gia hoạt động thể chất trở nên khó khăn hơn. Điều này càng làm tăng nguy cơ béo phì và tình trạng kháng insulin nghiêm trọng hơn. Để giảm triệu chứng này, người bệnh cần kiểm soát tốt đường huyết và có lối sống lành mạnh.

Giảm cân không rõ nguyên nhân

Một số người mắc bệnh đái tháo đường type 2 có thể giảm cân mà không rõ nguyên nhân. Khi insulin không hiệu quả, cơ thể sử dụng chất béo và cơ bắp tạo năng lượng. Điều này gây mất cân nhanh, dù chế độ ăn uống không thay đổi.

Bên cạnh đó; việc giảm cân không rõ nguyên nhân thường đi kèm với cảm giác mệt mỏi và suy yếu. Người bệnh có thể cảm thấy lo lắng vì không hiểu nguyên nhân của sự sụt cân này. Giảm cân đột ngột thường là dấu hiệu về vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và nên kiểm tra ngay.

Vết thương lâu lành

Đường huyết cao ảnh hưởng đến khả năng tuần hoàn máu và làm chậm quá trình lành thương. Khi lượng đường cao, các mạch máu nhỏ bị tổn thương, làm giảm lượng máu cung cấp cho các khu vực bị thương. Điều này làm cho quá trình tái tạo mô bị chậm lại và tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Người bệnh nhận thấy các vết cắt hoặc trầy xước nhỏ mất nhiều thời gian để lành lại. Đặc biệt, những vết thương ở chân thường dễ bị loét và nhiễm trùng nếu không được chăm sóc. Nếu không kiểm soát tốt, các vết thương dẫn đến biến chứng nghiêm trọng: hoại tử, thậm chí phải cắt cụt chi.

Đối tượng và yếu tố nguy cơ của tiểu đường tuýp 2

Tiểu đường tuýp 2 đang có xu hướng trẻ hóa trong những năm gần đây. Tuy nhiên; có một số nhóm người có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với những người khác. Dưới đây, là một số đối tượng và các nguy cơ có thể mắc bệnh tiểu đường tuýp 2:

• Người có tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường: Nếu bố mẹ hoặc anh chị em của bạn mắc bệnh tiểu đường tuýp 2, nguy cơ bạn bị bệnh sẽ cao hơn.
• Người thừa cân hoặc béo phì: Đặc biệt là những người có mỡ thừa ở vùng bụng.
• Người trên 45 tuổi: Mặc dù bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào, nhưng nguy cơ tăng cao khi tuổi tác tăng.
• Người ít vận động: Việc thiếu hoạt động thể chất thường xuyên làm giảm khả năng sử dụng insulin của cơ thể.
• Phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang: Hội chứng này liên quan đến sự kháng insulin, do đó phụ nữ mắc phải có nguy cơ cao mắc bệnh đái tháo đường type 2.

Cách chẩn đoán bệnh tiểu đường tuýp 2

Việc chẩn đoán bệnh đái tháo đường type 2 chủ yếu dựa vào các xét nghiệm máu để kiểm tra mức đường huyết. Các xét nghiệm thường được sử dụng bao gồm:

• Xét nghiệm đường huyết lúc đói: Xét nghiệm này đo mức đường trong máu sau khi bạn nhịn ăn ít nhất 8 giờ. Nếu kết quả từ 126 mg/dL trở lên, bạn có khả năng mắc bệnh tiểu đường.
• Xét nghiệm HbA1c: Đây là xét nghiệm đo mức đường huyết trung bình trong 2-3 tháng trước đó. Nếu chỉ số HbA1c từ 6.5% trở lên, bạn có khả năng mắc bệnh đái tháo đường type 2.
• Xét nghiệm dung nạp glucose: Bạn sẽ được yêu cầu uống một lượng glucose và sau đó đo mức đường huyết để kiểm tra khả năng xử lý glucose. Nếu mức đường huyết sau 2 giờ từ 200 mg/dL trở lên, bạn có khả năng mắc tiểu đường tuýp 2.

Chẩn đoán sớm quan trọng để quản lý bệnh đái tháo đường type 2 hiệu quả. Ngoài xét nghiệm máu, bác sĩ xem xét các yếu tố nguy cơ như tiền sử gia đình và lối sống. Nếu thuộc nhóm nguy cơ cao, bạn có thể cần theo dõi đường huyết thường xuyên.

Như vậy,

Bệnh đái tháo đường type 2 là tình trạng mạn tính nghiêm trọng, nhưng có thể quản lý hiệu quả. Kết hợp lối sống lành mạnh, theo dõi đường huyết và điều trị y tế giúp kiểm soát bệnh tốt hơn. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách chẩn đoán là bước quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh.

Ngoài ra, bạn có thể đọc thêm các bài viết về sức khoẻ tại:
Giảm cân nội khoa: Giải Pháp Vàng Cho Vóc Dáng
Người bị tiểu đường nên ăn gì thay cơm?
Tiểu đường có ăn cơm được không? “CÓ” – Nếu biết cách!
Tăng Cân Ở Tuổi Trung Niên: Dấu Hiệu Âm Thầm Của Bệnh Tật?